खादीचा झब्बा आणि पायजमा घातलेला माणूस पाहिला की आपण अंदाज बांधतो की हा कुठल्यातरी एन जी ओ चा, चळवळीचा कार्यकर्ता किंवा पत्रकार असावा. सुटाबुटातला तो किंवा ती म्हणजे “कार्पोरेट”. कॉटनची साडी, त्यातही बांधणी, बाटीक, पटोला, संबलपुरी आणि गळ्यात, हातात, कानात दगड, लाकूड, शंख-शिंपले, टेराकोटा इ. चे डाग असा पेहेराव असणारी महिला पाहिली तर नक्की समजावे ‘फेमिनिस्ट’, ‘ऍकॅडेमिशियन’, किंवा फ़ाईन आर्ट्स. स्टार्च केलेले पांढरे शुभ्र कड्क कपडे म्हणजे आपले नेते.
काही व्यक्तींचा पेहेराव आणि ते इतके एकजीव झालेले असतात की त्यांच्या नावानेच ती स्टाईल आकार घेते. त्यात काही बदल झाला तर बघणाऱ्यांनाच चुकल्या चुकल्या सारखे वाटत राहते. सोनिया गांधी म्हटलं की कॉटन साडी. प्रतिभा पाटील म्हणजे सिल्कच्या काठापदराच्या मोतिया रंगाच्या साड्या. बच्चन म्हणजे सूट. किरण बेदी म्हणजे जाकीटवाला पठाणी ड्रेस. वृंदा करात, अरुणा रॉय, सुषमा स्वराज या मोठ्या लाल टिकलीशिवाय कशा दिसतील? प्रकाश आमटेंनी फुल पॅंट आणि शर्ट घातला तर कदाचित तेच स्वत:ला आरशात ओळखू शकणार नाहीत.
अलीकडे मी बऱ्याच सार्वजनीक कार्यक्रमांना हजेरी लावत असते. आज काय नेसावं, काय घालावं या नेहमीच्या प्रश्नाची भुणभुण काही लवकर पिच्छा सोड्त नाही. प्रसंगानुसार पेहेराव असावा असे शिकवणारे बरेच लेख ‘सखी’, ‘मधुरा’, ‘मुक्तांगण’ इ. मध्ये सारखे येत असतात. महिलावर्गाचा हा खास जिव्हाळ्याचा विषय: कारण त्यांना यात विविधता आणायला भरपूर स्कोप असतो. प्रसंगानुरूप आपण काय घालतो यावरून आपली टेस्ट, आपला सेन्स, आपली पर्सनॅलिटी दिसते, आपण केलेलं ते अनवर्बल स्टॆट्मेंट असत इ. असं म्हणतात.. थोडक्यात कपडे बघून आपली ‘पोथी’ वाचली जाते. लग्न, बारसे, डोहाळजेवण, एकसष्ठी इथं पैठण्या, कांजीवरम, पोचमपल्ली, मणीपुरी सिल्क, आणि पारंपारिक ड्रेसेस बघायला मिळतात.रात्रीच्या उच्चभ्रू पार्ट्यांमध्ये काळ्या आणि लाल रंगाच्या डीझाइन कपड्याना खास महत्त्व असते. ह्युमॅनिटिज च्या सेमिनार्स मध्ये कॉटनच्या वेगवेगळ्या प्रकारांचा सडा पडतो. झेंडावंदना दिवशी फ़िकट रंगाचे कपडे बाहेर निघतात.
कपड्यांचे कलेक्शन हे सुद्धा एक मोठं प्रकरण आहे. माझ्या एक शिक्षिका सहा महिने एकही साडी रिपीट करत नव्हत्या. एका हौशी मैत्रीणीकडे साडीच्या प्लेन रंगाच्याच चौतीस छ्टा आहेत. काहीजणांकडे विंटर, समर, ट्रॅडिशनल, वेस्टर्न, कॅज्युअल वेअर, ब्रॅण्डेड असं भरमसाट कलेक्शन असतं. (एखादा सीजनल सेल यांच्या घरी सहज लवता येइल!) असो.
आपल्या कपड्यावरून जर लोक आपली उंची-खोली मोजत असतील तर आपणही आपली (खिशाला परवडेल अशी) स्टाईल ठरवावी असं वाटतं खरं. अशा वेळी गांधीजी मात्र आपसूकपणे डोळयांसमोर येतात. सोप्पं काम होतं ना या माणसाचं! पण या सोप्या कामामागे कन्व्हिक्शन केवढं भक्क्म होतं! माझ्या “त्या” स्टाईलचं कन्व्हिक्शन ही तसंच भक्कम असावं...
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा